فهرست موضوعات
با افزایش محبوبیت ویدیوها در چند دهه گذشته، شاهد پیشرفت‌هایی در فناوری پخش ویدیو بوده‌ایم. یکی از این فناوری‌ها که برای تماشای ویدیو به شکلی روان ضروری است، کدک ویدیویی یا Video Codec است. دو تا از رایج ترین کدک های ویدیویی که امروزه استفاده می شوند H.264 و H.265 هستند. اما تفاوت این دو چیست و کدام یک بهتر است؟ اجازه دهید یک بار برای همیشه به بحث H.264 در مقابل H.265 پایان دهیم.
کدک ویدیویی H.264 چیست؟
کدک H.264 که با عنوان های Advanced Video Coding (AVC) یا MPEG4 Part 10 شناخته می شود، رایج ترین استاندارد فشرده سازی ویدئو در دنیای امروز است. این کدک اولین بار در سال ۲۰۰۴ به عنوان یک نسخه بسیار پیشرفته تر از نسخه های قبلی خود منتشر شد.
کدک H.264 این قدرت را دارد که بیت ریت ویدیو را با حاشیه بسیار بیشتری کاهش دهد بدون اینکه کیفیت ویدیو به اندازه کدک های قبلی کاهش یابد. این کدک ویدیویی با کارایی بالا دقیقاً همان چیزی است که H.264 را تبدیل به پرکاربردترین کدک تمام دوران کرده است.
AVC یا کدک H.264 تقریباً توسط تمام پروتکل‌هایی که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله پروتکل Real Time Streaming، HLS Streaming، MPEG-DASH، HDS Streaming و غیره پشتیبانی می‌شود.
کدک H.264 چگونه کار می کند؟
H.264 از کدگذاری بلوک گرا استفاده می کند. به عبارت دیگر، این کدک هر فریم ویدیو را به ماکروبلاک (تا ۱۶×۱۶ پیکسل) تقسیم می کند. سپس از داده‌های فریم‌های فعلی و قبلی برای ایجاد پیش‌بینی حرکت استفاده می‌کند که به نوبه خود، فرآیند رمزگذاری کارآمدتری را ایجاد می‌کند. در طول فرآیند رمزگشایی، از این پیش بینی ها برای بازسازی هر بلوک بزرگ استفاده می شود.
نقاط قوت H.264
- کد نویسی با کیفیت بالا
- پرکاربردترین کدک
- سازگاری خوب با تجهیزات الکترونیکی و مرورگرها
- استفاده از توان محاسباتی کمتر
نقاط ضعف H.264
- از پهنای باند بیشتری استفاده می کند
- بالاترین کیفیت موجود در بازار نیست
- مضر تر از HVAC
کدک H.265 چیست؟
H.265 که با عنوان های High-Efficiency Video Coding (HEVC) یا MPEG-H Part 2 نیز شناخته می‌شود، یک استاندارد فشرده‌سازی ویدیوی جدیدتر و از بسیاری جهات، ارتقاء یافته H.264 است. این کدک در سال ۲۰۱۳ عرضه شد، اما هنوز راه درازی برای رسیدن به همان سطح محبوبیت H.264 در پیش دارد.
به دلیل کارایی بالاتر، HEVC یا H.265 به سخت‌افزار بهتر و گران‌تری نسبت به نسل قبلی خود یعنی H.264 نیاز دارد. به همین دلیل، هنوز بیشتر توسط پخش کننده ها و استریمر های حرفه ای به جای عموم مردم استفاده می شود.
H.265 همچنین از پشتیبانی بسیاری از پروتکل های پخش ویدئویی که امروزه استفاده می شود، از جمله HLS، MPEG-TS و RTSP بهره می برد.
کدک H.265 چگونه کار می کند؟
برخلاف H.264، H.265 از ماکروبلاک ها در فرآیند رمزگذاری و رمزگشایی استفاده نمی کند. در عوض، از واحدهای درختی کدگذاری (CTU) استفاده می کند که لزوماً اندازه یا شکل یکسانی ندارند. CTU ها می توانند به کوچکی ۴×۴ پیکسل و بزرگ به اندازه ۶۴×۶۴ پیکسل باشند که به برنامه اجازه می دهد تا داده ها را به نحوی کارآمدتر فشرده کند.
علاوه بر بلوک‌های با اندازه‌های متفاوت، کدک H.265 از فناوری جبران حرکت و پیش‌بینی بسیار کارآمدتری نیز برخوردار است که آن را به انتخاب خوبی برای ویدیوهای بسیار پویا تبدیل می‌کند.
فناوری پیشرفته تر همچنین به این معنی است که H.265 به سخت افزار بسیار پیشرفته تری نیاز دارد، که تا حدودی مانعی برای فراگیر شدن این کدک بوده است. از سوی دیگر، H.265 به پهنای باند و قدرت پردازش بسیار کمتری برای انجام فرآیندهای رمزگذاری و رمزگشایی نیاز دارد.
نقاط قوت H.265
- کدنویسی با کیفیت بالاتر و کارآمدتر
- به نیمی از پهنای باند نیاز دارد
- رمزگذاری تقریباً بدون حذفیات
- پیش بینی حرکت بهتر
نقاط ضعف H.265
- به طور گسترده استفاده نمی شود
- سازگاری محدود با دستگاه ها و مرورگرها
- به تجهیزات قوی تری نیاز دارد
H.264 در مقابل H.265: مقایسه امکانات
اکنون که با این کدک ها آشنا شده ایم و نحوه کار هر کدام را فرا گرفته ایم، زمان آن رسیده است که آمار ها را با هم بررسی کنیم. بیایید نگاهی به مقایسه H.264 در مقابل H.265 بیندازیم:
از جدول بالا، احتمالاً می توانید نتیجه بگیرید که در بیشتر موارد، H.265 بهتر از H.264 است. این کدک هم برای رمزگذاری و هم برای پخش، به نصف پهنای باند H.264 نیاز دارد، در حالی که همان کیفیت ویدیو را حفظ می کند. همچنین حالت های پیش بینی حرکت درون فریم H.265 چهار برابر از H.264 بیشتر است – ۳۵ حالت در مقابل ۹ حالت H.264 – و از فناوری پیش بینی پیشرفته تری استفاده می کند. همه اینها فرآیند فشرده سازی ویدیو را کارآمدتر می کند.
با این حال، این بدان معنا نیست که باید به H.265 بروید و هرگز به عقب برنگردید. هر چقدر که این کدک پیشرفته باشد، باز هم دارای اشکالات قابل توجهی است. به عنوان مثال، قدرت پردازش لازم برای کار با H.265 سخت افزار مورد نیاز را بسیار گران قیمت می کند. به همین دلیل، محبوبیت این کدک هنوز کم است. سازگاری نسبتاً محدود دستگاه ها و مرورگر ها برای H.265، این شکاف را حتی بیشتر هم می کند. تخمین ها نشان می دهد که HEVC یا H.265 تنها توسط ۳۰ درصد دستگاه های AVC یا H.264 پشتیبانی می شود و فرمت های فایل ویدیویی کمتری نسبت به AVC از HEVC پشتیبانی می کنند. در نهایت، اگر قصد دارید از یک سیستم مدیریت ویدیوی آنلاین برای میزبانی، مدیریت و توزیع محتوای خود استفاده کنید، باید بدانید که اکثر پلتفرم‌های ویدیوی آنلاین فقط از H.264 پشتیبانی می‌کنند.
در نهایت، کدام یک بهتر است؟
بنابراین کدام یک را باید انتخاب کنید؟ H.264 یا H.265؟ آیا شما یک تولید کننده محتوا هستید که به دنبال شروع پخش زنده از خانه خود می باشید؟ پس H.264 باید برای نیازهای شما کافی باشد. آیا برای یک شرکت پخش زنده بزرگ کار می کنید که به دنبال کارآمدتر کردن فرآیند پخش است؟ در این صورت ممکن است H.265 برای شما مفید تر باشد.
اگر از ما بپرسید، علیرغم عملکرد کمی پایین‌تر، H.264 همچنان به عنوان استاندارد صنعت حاکم است و به نظر نمی‌رسد به این زودی ها H.265 جایگزین آن شود.
در صورت وجود هرگونه سوال یا ابهام در رابطه با کدک های ویدیویی، کارشناسان ما در شرکت نگهبان سازه آسیا – نماینده دوربین های مداربسته سانل در مشهد – آماده پاسخگویی هستند.
